Reanimacja Harnasia

18.12.2002

Miło mi donieść, że reanimacja „Harnasia” powiodła się! Zrobił się z tego sympatyczny prezent na 35-lecie Koła. Po siedmiu latach ciszy pojawił się szesnasty numer periodyku Studenckiego Koła Przewodników Górskich „Harnasie” z Gliwic. I jak zawsze mamy nadzieję, ze następny numer ukaże się niebawem…

Pierwszym wydawnictwem z tej serii były „Materiały szkoleniowe SKPG „Harnasie” cz.I”, które przyszły na świat w 1978 roku. Jednym z organizatorów tego przedsięwzięcia był znany beskidnikom Mirosław Barański – późniejszy autor trzech pierwszych przewodników z nowej „żółtej” serii Wydawnictwa PTTK „Kraj” po Beskidzie Śląskim (pozostawał on zresztą w kolegium redakcyjnym kolejnych 14 numerów!). W tym samym roku ukazała się druga część „Materiałów…”, które od trzeciego numeru przyjęły nazwę „Harnaś”, ukazując się dwa razy do roku. „Harnaś 9” jeszcze z rozpędu pojawił się w 1982 roku, ale trudy stanu wojennego zniweczyły szanse na regularne wydawanie pisma. Kolejne „Harnasie” wychodziły w latach 1984, 1985, 1986 (dwa zeszyty) i… zniknęły na 5 lat.

W 1991 roku udało się doprowadzić do wydania „Harnasia 14”, a w 1995 roku – „Harnasia 15”. Pismo przekształciło się w aperiodyk, o zdecydowanie zbyt długim cyklu, nad czym ubolewało wielu członków naszego Koła, ale niestety z różnych powodów (także finansowych) nie udawało się tego zmienić. Dopiero podczas 30-lecia SKPG zrywem powstało świetne wydawnictwo „Harnaś XXX-lecia” – barwny opis historii Koła – jednak nie można było go zaliczyć do kontynuacji serii materiałów szkoleniowych.

Cóż bowiem zwykle zawierały strony kolejnych „Harnasi”? Z jednej strony typowe artykuły szkoleniowe o tematyce górskiej – i to zarówno traktujące o ciekawych zagadnieniach z wielu dziedzin wiedzy o górach, jak i przedstawiające konkretne, wtedy trudno dostępne opisy poszczególnych pasm górskich. Były też oczywiście wspomnienia z wyjazdów – istna kopalnia informacji, jak i ciekawostki i anegdoty z życia kołowego. Numer zawsze kończyło sprawozdanie  z działalności Koła w kolejnych kadencjach – obecnie nierzadko jedyne dane z historii SKPG.

Z ciekawszych artykułów warto wymienić: „Pirin”, „Spór graniczny o Morskie Oko”, „Lewocza”, „O Emilu Zegadłowiczu i Jędrzeju Wowrze”, „Kościoły Pokoju i Kościoły Łaski”, „O Białym Słoniu na Czarnohorze”, „Czarnohora”, „O Julianie Fałacie”, „Babiogórski Park Narodowy” , „Na tropach karpackich opryszków”, „Góry Rodniańskie”, „Zofia Kossak”, „Lisowczycy na Śląsku”, „Alpy Delfinatu”, „Park Narodowy Ecrins”, „W głąb Gorganów”, „Z dziejów zabytków sztuki na Orawie”, „Jabłoncon”, „Orawski Gandhi”, „Zabytki architektury i sztuki w Kotlinie Turczańskiej”, „Góry Fogaraskie”, „O dawnych wycieczkach na Babią Górę”, „Wincenty Pol u źródeł Wisły”, „Jan Gwalbert Pawlikowski”, „O życiu i twórczości Stanisława Nędzy-Kubińca”, „Z historii karpackich przewodników narciarskich”, „CHKO Beskydy”, „Cmentarze wojskowe z czasów I wojny światowej w rejonie Beskidu Wyspowego i Sądeckiego”, „Zestawienie nazw, szczytów, grzbietów, przełęczy i potoków Żywiecczyzny”, „Fall Jablunkau-Pass”, „Habsburgowie cieszyńscy”, „CHKO Górna Orawa”, „Jaskinie fliszu karpackiego”, „Katastrofa pod Zawoją”, „200 lat drewnianego kościółka w Lachowicach”, opisy wypraw w Hindukusz, na Mont Blanc, w Czarnohorę, w góry Grecji. Jak widać tematyka szeroka i zróżnicowana.

Oprócz członków Koła, w :Harnasiu” publikowali m.in. Władysław Midowicz, Urszula Janicka-Krzywda, Ryszard M. Remiszewski, Roman Trojan, Edward Wieczorek, Jan Jacek Bruski.

„Harnaś” nie miał ambicji naukowych, raczej popularyzatorskie – były wszak to zawsze materiały szkoleniowe pisane głównie z myślą o naszym Kole i osobach zainteresowanych tematyką górską. Wpisał się w krąg wydawnictw studenckich u boku „Watry”, „Magur” i „Połonin”.

Obecny, szesnasty zeszyt jest wyraźnie lepszą edytorsko kontynuacją linii pisma i zawiera między innymi: „Beskidzkie dzwonnice drewniane między Wisłą a Skawą” – Paweł Klajmon, „Drewniane kościoły podhalańskie w dolinie Dunajca” – Bożena Ludwig, Bartłomiej Cisowski , „Rozbójnicy Skrzyńscy herbu Łabędź” i „Gawęda o cisach karpackich” – Radosław Jerzy Truś,  „Galicyjskie Zaduszki” – Roman Frodyma,  „Ptaki drapieżne w górach – jak je rozpoznać?” – Mariusz Ostański,  „Chyba Aconcagua” i „Denali (6194 m n.p.m.)” – Joanna Mroczkiewicz-Sitarz.

Mamy nadzieję, że zawartość „Harnasia 16” znajdzie uznanie czytelników.  Wszelkie pytania dotyczące wydawnictw można kierować do Bartka Cisowskiego: kruczek@zeus.polsl.gliwice.pl . Informacje o wydawnictwach SKPG „Harnasie” uzyskać można też na stronie www.skpg.gliwice.pl .